Mehmet Barlas

SABAH / Başyazı

17.4.2011

Kelimeler yetersiz kalınca müzik ve sinema bir çözümdür...

Bazen duygularınızı anlatmaya kelimeler yetmez olur.
Bunu en iyi anlayanlar da şairlerdir...

Herkül Millas bir şair değil... Duygularını ve düşüncelerini düz yazı ile, siyasi yorumlarla anlatan bir düşünce adamı.
Ancak o da bir noktada kelimelerin yetersiz kaldığını hissedip, çözümü sinemada bulmuş. Nefin Dinç ve Gamze Paker Mekik'ten oluşan ekibiyle "Öteki Kasaba" belgeselini yapmış.
Bu belgeselde Mora'nın "Dimitsana" ve Ege'nin "Birgi" kasabalarındaki insanlar, öğretmenler, öğrenciler, Türklerin Yunanlıları, Yunanlıların da Türkleri nasıl gördüklerini anlatıyorlar.

Karşılıklı önyargılar
Dimitsana Yunanistan'ın 1821'de Osmanlı'ya karşı bağımsızlık başkaldırısının başladığı Mora coğrafyasında bulunuyor....
Birgi de Kurtuluş Savaşı'mızın zaferle sonuçlanmasına kadar üç yıl Yunan işgali altında kalan Ege coğrafyasında...
Dimitsanalılar her bağımsızlık günü kutlamalarında Yunan bağımsızlığının kahramanı Kolkotronis'in Dramalı Mahmut Paşa komutasındaki kalabalık orduyu Dervenakia Savaşı'nda nasıl yendiğini okul müsamereleri ile yeniden yaşıyorlar.
Birgililer de Yunan işgaline efelerin nasıl karşı koyduğunu ve onların nasıl kovulduğunu, öğrencilerin konuşmaları ile bir kez daha hatırlıyorlar. Kameralara konuşan her yaştan Yunanlılar Türklerin yayılmacı olduğunu, yüzlerce yıl Yunanlılara eziyet ettiklerini, Yunan kültürünü yok etmeye çalıştıklarını söylüyorlar.
Birgililer de "Yunan gavuru"nu anlatırken "Ayıdan post-Yunandan dost olmaz" tekerlemesini seslendiriyorlar. Birgililere göre de Yunanlılar yayılmacı.
Herkül Millas Türkiye'de doğmuş, askerliğini, eğitimini Türkiye'de yapmış, Türk Atletizm Milli Takımı'nda şampiyonluk elde etmiş 70 yaşında bir İstanbullu... 1970'ten beri Yunanistan'da yaşıyor.
Ve "Torunlarıma Türklerin Yunanlılar, Yunanlıların da Türkler hakkındaki ön yargıları hakkında ne diyeceğim" sorusuna takılmış.

Çözüm belgeselde mi?
Cevabını aradığı bir diğer soru da "Önyargılar gerçekten geçmişten mi yoksa bugünkü öğretilerden mi kaynaklanıyor" şeklinde.
1964'te göç etmek zorunda bırakılan İstanbul Rumlarının trajedisini geçmiş yıllarda yönetmen Tassos Boulmetis'in "Bir Tutam Baharat" (Politiki Kouzina) filminde (2003) izlemiştik.
Herkül Millas'ın "Öteki Kasaba"sı ise kültürel ön yargılar boyutunda Türklerin ve Yunanlıların birbirlerine bakışlarını çarpıcı biçimde bize yansıtıyor.
Gerçekten hemen her konuda yazı dilindeki kelimelerin yetersizliği sık sık rastladığımız bir durum.
Herkül Millas keşke bir kısım Türklerin diğer kısım Türklere karşı ön yargılarını da bir belgesele konu etse...